Chi phí sử dụng vốn bình quân (WACC – Weighted Average Cost of Capital)
Trong phần trên ta đã xem xét chi phí của từng nguồn tài trợ riêng biệt. Tuy nhiên, thông thường trong thực tế hoạt động kinh doanh, để đáp ứng nhu cầu vốn cho việc đầu tư, doanh nghiệp phải sử dụng nhiều nguồn tài trợ khác nhau và mỗi nguồn tài trợ có chi phí sử dụng vốn không giống nhau. Do vậy, cần xác định chi phí sử dụng vốn bình quân (WACC).
WACC là chi phí sử dụng vốn bình quân theo tỷ trọng của các chi phí sử dụng vốn thành phần (Chi phí sử dụng vốn vay, chi phí sử dụng cổ phiếu ưu đãi, chi phí sử dụng cổ phiếu thường)
Chi phí sử dụng vốn bình quân WACC được xác định theo phương pháp bình quân gia quyền và có thể được xác định bằng công thức sau:
WACC cho biết để được sử dụng 100 đồng vốn kinh doanh trong một năm, doanh nghiệp sẽ phải bỏ ra bao nhiêu đồng chi phí.
Ngoài ra, WACC còn có một ý nghĩa khác rất quan trọng đó là người ta sử dụng WACC làm tỷ suất chiết khấu để tính giá trị hiện tại của các dòng tiền phát sinh khi đánh giá lựa chọn các dự án đầu tư theo quan điểm tổng đầu tư TIPV.
Ví dụ: Để đáp ứng nhu cầu vốn cho hoạt động kinh doanh của mình, công ty ABC đã tăng các khoản nợ bằng cách vay vốn ngân hàng với lãi suất 12%/năm; tăng vốn cổ phần bằng cách phát hành cổ phần ưu đãi và cổ phần thường. Công ty thanh toán cổ tức ưu đãi cho cổ đông là 1.800 đồng/cổ phiếu/năm, giá bán cổ phiếu ưu đãi thực thu về là 30.000 đồng/cổ phiếu. Giá phát hành cổ phiếu thường với là 23.700 đồng/cổ phiếu, mức cổ tức hiện nay là 1.200 đồng/cổ phiếu/năm, mức tăng trưởng cổ tức là 8.5%/năm. Cơ cấu vốn mục tiêu của công ty ABC là 45% nợ phải trả, 2% vốn cổ phần ưu đãi và 53% vốn cổ phần thường.
Yêu cầu: Tính chi phí sử dụng vốn bình quân theo cơ cấu vốn mục tiêu của công ty ABC? Biết rằng thuế suất thuế TNDN là 20%.
Ta có: re = 1.200.(1+8.5%) / 23.700 + 8.5% = 13,99%; rf = 1.800 / 30.000 = 6%
WACC = (53% x 13,99%) + (45% x 6%) + [2% x 12% x (1-20%)] = 10,307%.
Như vậy, để được sử dụng 100 đồng vốn kinh doanh trong một năm, công ty A sẽ phải bỏ ra 10,307 đồng chi phí.
Ví dụ: Sau một thời gian, do tốc độ phát triển của công ty ABC rất nhanh, vốn hiện có không đủ để đáp ứng nhu cầu vốn của ABC nên công ty quyết định phát hành thêm cổ phiếu mới để tăng vốn. Chi phí phát hành cổ phiếu mới là 12%. Giá cổ phiếu thường không thay đổi. Vậy, chi phí sử dụng vốn bình quân của ABC sau khi phát hành thêm cổ phiếu mới là bao nhiêu?
Vì kết cấu nguồn vốn trên được xem là tối ưu nên nếu công ty muốn phát hành thêm cổ phiếu mới để bổ sung thêm vốn thì công ty sẽ phải tính lại WACC theo kết cấu vốn đó. Ta có:
P0 = P’0 (1-e) = 23.700 (1-12%) = 20.856 đồng.
rem = D1 / P0 + g = 1.200.(1+8.5%) / 20.856 + 8.5% = 14,74%
WACC = (53% x 14,74%) + (45% x 6%) + [2% x 12% x (1-20%)] = 10,704%
Như vậy, sau khi phát hành thêm cổ phiếu mới, để được sử dụng 100 đồng vốn kinh doanh trong một năm công ty sẽ phải bỏ ra 10,704 đồng chi phí.
Từ 2 ví dụ trên, ta có hình sau:
Đồ thị điểm cận biên và điểm gãy
| Các loại chi phí sử dụng vốn: |
