Quy luật khan hiếm nói lên bất cứ một sự lựa chọn kinh tế nào đều xuất phát từ một thực tế đó là sự khan hiếm.
Nội dung của quy luật: Trong mối quan hệ với nhu cầu, các nguồn lực trong tình trạng thiếu hụt. Mỗi quốc gia, các doanh nghiệp đều có một nguồn lực nhất định. Trong kinh tế, các nguồn lực đó được hiểu theo nghĩa chung nhất là lao động, đất đai và vốn. Do đó, việc sử dụng các nguồn lực đó làm sao phải đạt được hiệu quả cao nhất để tránh các sự lãng phí và tổn thất.
Ảnh hưởng của quy luật này chỉ ra rằng:
– Mọi sản phẩm hàng hóa và dịch vụ sản xuất ra bị giới hạn về nguồn lực, tài nguyên ngày càng cạn kiệt và khan hiếm;
– Việc lựa chọn các vấn để sản xuất cái gì, sản xuất như thế nào và sản xuất cho ai cần được thực hiện một cách nghiêm túc.
Kinh tế học nói rằng mọi nguồn lực đều hữu hạn do đó nó khan hiếm. Vì thế, để đáp ứng những nhu cầu không ngừng tăng lên của mình, con người phải có sự lựa chọn khi sử dụng những nguồn lực đó. Khi lựa chọn một phương án này, con người sẽ phải từ bỏ các phương án khác, vì nguồn lực có giới hạn.
Ví dụ: Một sinh viên có 24 giờ trong một ngày để học tập, nghỉ ngơi, ăn uống, giải trí. Giả sử anh ta đã có thời gian biểu như sau:
- Học tập: 8 giờ/ngày, gồm 4 giờ trên lớp và 4 giờ tự học.
- Nghỉ ngơi, ăn uống và giải trí: 16 giờ/ngày.
Nếu như bây giờ anh ta muốn tăng thời gian tự học thì chắc chắn phải giảm bớt thời gian nghỉ ngơi, ăn uống và giải trí.
Khi quyết định lựa chọn, con người phải trả chi phí cơ hội cho sự lựa chọn đó.
Chi phí cơ hội của sự lựa chọn: là lợi ích cao nhất có thể có được từ một trong tất cả các phương án đã bị bỏ qua không được lựa chọn thực hiện.
Ví dụ: Một thanh niên có thể có lựa chọn – Hoặc tiếp tục đi học để có trình độ cao hơn. Hoặc đi làm. Nếu đi làm, anh ta có thể xin được những việc như: là công nhân xây dựng với mức lương là 1 triệu đồng/tháng; là nhân viên tiếp thị với thu nhập là 1,5 triệu đồng/tháng; là nhân viên văn phòng với mức lương là 1,2 triệu đồng/tháng.
Và anh ta đã quyết định tiếp tục đi học. Chi phí cơ hội của việc học tập của anh lúc này là 1,5 triệu đồng/tháng, là mức lương cao nhất mà lẽ ra anh đã có thể có được nếu anh quyết định đi làm.
