Tính thống nhất vật chất của thế giới
Chủ nghĩa duy vật biện chứng về tính thống nhất vật chất của thế giới
Căn cứ vào sự tồn tại, vận động và phát triển của hiện thực khách quan và sự phát triển của khoa học, chủ nghĩa duy vật biện chứng khẳng địng rằng chỉ có một thế giới vật chất đang tồn tại vận động và phát triển không ngừng. Thế giới thống nhất ở tính vật chất. Điều này được thể hiện ở những nội dung sau đây:
Chỉ có một thế giới duy nhất là thế giới vật chất. Ngoài ra không có thế giới thuần túy không vật chất. Thế giới vật chất tồn tại khách quan, có trước và độc lập với ý thức của con người.
Thế giới vật chất dù tồn tại dưới các sự vật hiện tượng cụ thể khác nhau và các bộ phận, hệ thống cụ thể khác nhau v.v… nhưng tất cả đều là vật chất giữa chúng đều có mối liên hệ về mặt nguồn gốc, lịch sử và bị chi phối bởi các quy luật khách quan vốn có của nó.
Thế giới vật chất tồn tại vĩnh viễn, vô tận, không do “ai” sinh ra và cũng không tự mất đi, mà trong đó không có gì khác ngoài những quá trình vật chất đang vận động và chuyển hóa cho nhau.
Sự xác nhận của khoa học tự nhiên về tính thống nhất vật chất của thế giới
Sự phát triển khoa học tự nhiên với các thành tựu của nó ngày càng khẳng định một cách đầy đủ, toàn diện về tính thống nhất vật chất của thế giới.
Trước tiên phải nói đến các phát minh vĩ đại của khoa học tự nhiên đạt được đến thế kỷ XIX. Đó là, học thuyết tế bào, học thuyết tiến hóa và định luật bảo toàn và chuyển hóa năng lượng và sau đó là những thành tựu mới nhất của thiên văn học, cơ học lượng tử, thuyết tương đối, v.v… đã chứng minh tính vô tận, vĩnh viễn và tính thống nhất vật chất của thế giới.
Phê phán những quan niệm sai lầm về tính thống nhất vật chất của thế giới
Quan niệm duy tâm khi giải thích tính thống nhất vật chất của thế giới phụ thuộc vào tính thống nhất ý thức của thế giới, coi ý thức tồn tại như một chỉnh thể, độc lập với thế giới vật chất và con người. Quan niệm của triết học duy vật siêu hình cũng không có một quan niệm đúng đắn về tính thống nhất của thế giới, bởi họ đồng nhất thế giới vào những dạng vật chất cụ thể. Quan niệm của tôn giáo về ba thế giới: Thiên đường, trần gian và địa ngục v.v…