Chủ nghĩa Tômát mới: nguồn gốc và luận điểm cơ bản
Trình bày nguồn gốc và những luận điểm cơ bản của chủ nghĩa Tômát mới?
Chủ nghĩa Tômát ra đời từ thời kỳ trung cổ ở Italia do Tômát Đacanh, là nhà triết học kinh viện sáng lập. Ngay từ đầu nó đã cố gắng kết hợp thần học của Kytô giáo với triết học của Arixtốt. Vào cuối thế kỷ XIX, một hình thái mới của triết học Thiên chúa giáo đã xuất hiện ở phương Tây, lấy Chúa làm nòng cốt, lấy đức tin làm tiền đề, lấy thần học làm căn cứ và được gọi là chủ nghĩa Tômát mới.
Chủ nghĩa Tômát mới, thực chất là sự tiếp tục, sự phục hồi lại hệ thống thần học của Tômát Đacanh trong điều kiện mới. Chủ nghĩa Tômát cũ là chủ nghĩa duy tâm khách quan, nhằm chứng minh sự tồn tại của Chúa, sự bất tử của linh hồn, nhưng chủ nghĩa Tômát mới đã thừa nhận mức độ vai trò của khoa học để luận chứng sự thống nhất giữa tri thức và đức tin, khoa học và thần học. Những luận điểm cơ bản của chủ nghĩa Tômát mới thể hiện chủ yếu trong những tư tưởng về nhận thức luận, về triết học tự nhiên, về chính trị xã hội và đạo đức.
Lý luận về nhận thức của chủ nghĩa Tômát mới không phủ nhận tính khách quan của nhận thức khoa học, nhưng nó dùng nguyên tắc tương đồng loại suy (một phương pháp phổ biến trong khoa học) để từ chỗ thừa nhận bản thể của thế giới hiện thực mà xác nhận bản thể của Chúa.
Về triết học tự nhiên, chủ nghĩa Tômát mới cho rằng bất cứ vật thể nào cũng đều do hình thức và vật chất cấu thành. Vật chất là bản nguyên thụ động, là khả năng; còn hình thức là chủ động, là hiện thực. Trong đó Chúa là hình thức tối cao, cho nên việc nghiên cứu của khoa học tự nhiên, là quá trình không ngừng phát hiện ra Chúa, khẳng định Chúa và không phủ định Chúa.
Về chính trị xã hội, chủ nghĩa TôMát mới phủ nhận tính khách quan, quy luật của giai cấp, chủ trương thuyết tính người trừu tượng, coi trần thế là tạm thời, cuộc sống tương lai trong sự siêu thóat của linh hồn là vĩnh hằng.
Về đạo đức, chủ nghĩa Tômát mới khác với các trào lưu phi duy lý trong đạo đức ở chỗ nó khóac áo “lý tính” nhân danh khoa học khẳng định rằng đức tin và lý tính, thần học và khoa học thống nhất với nhau. Cho nên, quan niệm đạo đức của nó cũng không ngoài việc chứng minh quy tắc đạo đức cao nhất của con người và xã hội là là quy tắc “vĩnh hằng” bởi sự cứu rỗi của Chúa. Chính vì vậy, chủ nghĩa Tômát mới là một trào lưu triết học tư sản hiện đại là triết học duy tâm khách quan, nhằm luận chứng cho thế giới quan, nhân sinh quan tôn giáo (Thiên Chúa giáo) trong điều kiện phát triển của chủ nghĩ tư bản hiện đại.