Saint Simon (1760-1825) là học giả thiên tài người Pháp, có nhiều tài năng, có kiến thức uyên thâm. Ông đã để lại nhiều tác phẩm nổi tiếng như: “Quan niệm về sở hữu và pháp chế” (1818), “Bàn về công nghiệp” (1821), “Đạo cơ đốc mới” (1825).
Saint Simon (1760-1825)
Nội dung tư tưởng kinh tế của Saint Simon:
– Quan niệm lịch sử của Saint Simon:
Ông coi lịch sử phát triển của xã hội loài người có những quy luật của nó. Chế độ này phải được thay thế bằng xã hội mới hoàn thiện hơn. Theo ông, thì trí tuệ, tri thức, sự văn minh là động lực là cơ sở phát triển của xã hội loài người.
Chế độ sở hữu là cơ sở của mọi xã hội, lịch sử là một quá trình phát triển liên tục. Trong mọi xã hội đều có tàn dư của xã hội cũ và mầm móng của xã hội tương lai, sự thay đổi chế độ sở hữu là kết quả của sự thay đổi quyền sở hữu. Ông coi cuộc đấu tranh của giai cấp công nhân chống lại quý tộc, phong kiến là nội dùng căn bản của lịch sử từ thế kỷ XV trở đi, nhưng không phân tích rõ sự xuất hiện giai cấp.
– Phê phán gay gắt xã hội đương thời:
Ông coi xã hội này là sự thống trị của tính ích kỷ, bạo lực và lừa đảo, không quan tâm đến lợi ích xã hội, không quan tâm đến lý trí và khoa học, coi sản xuất TBCN là là vô chính phủ và ngăn cản việc sử dụng hợp lý các nguồn của cải xã hội.
– Dự kiến về xã hội tương lai:
Xã hội tương lai theo Saint Simon là chế độ “công nghiệp khoa học”, là tất yếu mà lịch sử nhân loại phải đi tới. Theo ông đó là chế độ phát triển cuối cùng của lịch sử xã hội. Xã hội đó sẽ phù hợp với lợi ích nhân dân, nó sẽ bảo đảm cho mọi người có đầy đủ cuộc sống vật chất và tinh thần, sản xuất theo kế hoạch nhằm thỏa mãn nhu cầu con người, không còn tình trạng sản xuất vô chính phủ, địa vị và thu nhập của mọi người sẽ do lao động quyết định, lao động trở thành công việc của mọi người.
Trong xã hội đó không cần quyền lực của thiểu số đối với đa số. Chức năng quản lý con người sẽ bị gạt xuống hàng thứ yếu, còn chủ yếu là quản lý đồ vật. Chính quyền hành chính do các nhà bác học, nghệ sĩ và quản lý công nghiệp thực hiện. Cách thức để chuyển sang xã hội tương lai là bằng biện pháp hòa bình. Saint Simon vạch rõ tính tất yếu thắng lợi của xã hội mới, nhưng những con đường, cách thức của ông còn quá ảo tưởng.
