Đường đơn (monosaccharide) là gì?

Các đường đơn (monosaccharide) là các glucide đơn giản có công thức chung (CH₂O)_n, số n dao động từ 3 đến 7.  Các đường đơn là các aldehyde hay ketone có thêm 2 nhóm hydroxyl hay nhiều hơn. Đường đơn thường phân loại theo số cacbon có trong chúng. Đơn giản nhất là đường 3 carbon, gọi là triose như glyceraldehyde, dihydroxyacetone.

+ Đường 5 (pentose): như Ribose và Deoxyribose: C₅H₁₀O₅; C₅H₁₀O₄

+ Đường 6 (hexose): như glucose, fructose: C₆H₁₂O₆

Trong mỗi nhóm các nguyên tử kết hợp với nhau có thể theo các cách khác nhau, thường hình thành các cấu trúc hóa học khác nhau dù là số nguyên tử C, H và O vẫn như nhau. Các dạng cấu trúc này được gọi là các đồng phân cấu trúc.

Một trong số các kiểu đồng phân có vai trò quan trọng cho hoạt động sống của tế bào đó là Glucose và Fructose.

Các nhóm aldehyde hay ketone của một gluxide có thể phản ứng với nhóm hydroxyl. Phản ứng này có thể xảy ra bên trong phân tử gluxide có n > 4 để tạo vòng 5 hay 6 nguyên tử cacbon. Các nguyên tử C trong trường hợp này đánh số thứ tự từ 1, 2, 3,… từ các đầu gần nhất với nhóm aldehyde hay ketone.