Karl Marx và Xã hội học
Karl Marx (1818-1883)
Ông đã có những đóng góp quan trọng cho triết học, xã hội học, và các ngành khoa học khác. K. Marx là nhà lý luận vĩ đại của phong trào công nhân thế giới và là người sáng lập chủ nghĩa cộng sản khoa học (cùng với F. Engels). Ông là một trong những người đầu tiên và là người tiêu biểu quan trọng của lý thuyết xung đột. Lý thuyết xung đột, conflict theory, rất khác so với trường phái chức năng. Những nhà theo trường phái chức năng có xu hướng xem xã hội ở trạng thái cân bằng, hợp tác, hoà đồng, trong khi đó những nhà học thuyết xung đột xem sự cạnh tranh, xung đột xã hội tạo thành nền tảng của nhóm và đời sống xã hội.
Tác phẩm vĩ đại nhất của K. Marx là Tư bản, trong đó, ông vận dụng phép biện chứng duy vật để mô tả và phân tích xã hội tư bản, ông rút ra kết luận về tính tất yếu của cách mạng vô sản về xã hội cộng sản tương lai.
Về quy luật phát triển của lịch sử, Marx đã chỉ ra rằng, lịch sử xã hội loài người trải qua 5 hình thái kinh tế xã hội:
- HTKTXH công xã nguyên thuỷ
- HTKTXH chiếm hữu nô lệ
- HTKTXH phong kiến
- HTKTXH tư bản chủ nghĩa
- HTKTXH cộng sản chủ nghĩa.
Quy luật phát triển của lịch sử xã hội được làm sáng tỏ qua hệ thống các khái niệm, phạm trù của chủ nghĩa duy vật lịch sử như, tư liệu sản xuất, quan hệ xã hội, lực lượng sản xuất, phương thức sản xuất, hình thái kinh tế xã hội.