Các biện pháp cải tạo đất mặn

Ảnh hưởng của đất mặn đến sinh trưởng và phát triển của cây trồng.

Sự có mặt của một số muối tan trong đất làm cho tính chất vật lý, hóa học, sinh học của đất trở nên xấu.

Khi khô đất nức nẽ, cứng như đá, khi ướt đất dính dẻo, hạt đất trương mạnh, bích kín tất cả các khe hở làm cho đất hoàn toàn trở nên không thấm nước. đất mặn có phản ứng kiềm, độ pH có khi lên tới 11 – 12. Ở độ pH này không có một loại cây trồng nào có thể phát triển được.

Ảnh hưởng của đất mặn đối với cây trồng trước hết do áp suất thẩm thấu cao của dung dịch đất. Áp suất này tăng theo tỷ lệ thuận với nồng độ muối tan. khi áp suất của dung dịch đất từ 10 – 12 atmotphe, cây trồng không sinh trưởng phát triển được, khi vượt quá 40 atmotphe, cây chết. ngoài ra cây trồng còn bị hại do tác động độc hại của các ion phân ly. các ion thường thấy trong đất mặn và kiềm mặn là Cl^–, SO4^2-, HCO^3-, Na⁺, Mg²⁺…Trong các ion thì Cl^– độc hại hơn SO4^2-, độc nhất là Bo. trong các cation độc nhất là MG²⁺, Na⁺.

Biện pháp cải tạo đất mặn

– Cải tạo đất mặn thành đồng cỏ chăn nuôi bằng cách gieo các loại cỏ chịu mặn làm thức ăn gia súc.

– Cải tạo đất mặn bằng biện pháp canh tác: cày sâu không lật, xới đất nhiều lần, cắt đứt mao quản làm cho muối không thể bốc lên mặt đất được.

– Cải tạo đất mặn bằng biện pháp luân canh cây trồng: lúa – tôm, lúa – cá.

– Cải tạo đất mặn bằng áp dụng nhiều biện pháp ( biện pháp tổng hợp).

(1) Biện pháp thủy lợi:

Đưa nước ngọt vào rữa mặn: Dẫn nước ngọt vào ruộng, cày , bừa, sục bùn để các muối hòa tan, ngâm ruộng sau đó tháo nước ra kênh tiêu.

(2) Biện pháp nông lý:

Cày sâu, đưa CaCO₃ và CaSO₄ ở các lớp đất sâu lên mặt, cày phá đáy làm tơi xốp tầng đế cày. Đây là biện pháp thường áp dụng đối với các loại đất mặn nội địa được hình thành trong điều kiện khô hạn và bàn khô hạn.

(3) Biện pháp sinh học:

Tuyển chọn và lai tạ các giống chịu mặn, xác định các loại cây trồng có khả năng chịu mặn khác nhau, phù hợp với từng giai đoạn cải tạo đất.

(4) Biện pháp hóa học

Ion Na⁺ đóng vai trò quan trọng trong đất mặn, nó có thể ở dạng muối tan như: NaCl, NAHCO₃, Na₂SO₄… và quan trọng hơn là Na⁺ ở dạng trao đổi hấp phụ trên bề mặt keo đất. những tính chất xấu của đất mặn về phương diện vật lý, hóa học, sinh vật học, tính chất vật lý nước chủ yếu do ion này gây ra. muốn cải tạo đất mặn điều kiện tiên quyết là phải loại trừ ion Na⁺ trong dung dịch đất và trong phức hệ hấp thụ bằng việc thay thế bởi ion Ca²⁺. Đó là nguyên lý cơ bản trong cải tạo hóa học đất mặn.

Người ta thường dùng thạch cao (CaSO₄.2H₂O) hoặc photphat thạch cao.