Sự quên là gì và Quy luật của sự quên.
Quên là gì?
Quên là không tái hiện được nội dung đã ghi nhớ trước đây vào thời điểm cần thiết.
Có nhiều mức độ quên: quên hoàn toàn (không nhớ lại được, cũng không nhận lại được), quên cục bộ (không nhớ lại được nhưng nhận lại được). Tuy nhiên, các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, ngay cả quên hoàn toàn cũng không có nghĩa là các dấu vết ghi nhớ đã bị mất hoàn toàn mà vào một thời điểm nào đấy, chúng có thể sống lại. Đây chính là cơ sở của hiện tượng sực nhớ.
Về nguyên tắc, quên là một hiện tượng hợp lý, hữu ích, là cơ chế tất yếu trong hoạt động đúng đắn của trí nhớ.
Những quy luật của sự quên:
- Người ta thường quên những cái không liên quan hoặc ít liên quan đến đời sống của mình, những cái không phù hợp với hứng thú, nhu cầu, sở thích của cá nhận.
- Những cái không được, hoặc ít sử dụng thường xuyên trong hoạt động hàng ngày của cá nhân thì cũng dễ bị quên.
- Người ta cũng hay quên khi gặp những kích thích mới lạ hoặc kích thích mạnh.
- Sự quên diễn ra theo một trình tự xác định: chi tiết quên trước, ý chính quên sau.
- Sự quên diễn ra với tốc độ không đồng đều: ở giai đoạn đầu sau ghi nhớ, tốc độ quên nhanh hơn so với về sau (quy luật Êbingaoxơ).
Trên thực tế có những điều bị quên ” vĩnh viễn”, có những điều chỉ bị quên tạm thời, có những trường hợp chỉ quên bộ phận, không có sự quên hoàn tuyệt đôi. Dù ta khó có thể nhận lại hoặc nhớ lại một điều gì đó thì trên vỏ não chúng ta vẫn còn để lại một dấu vết nào đó về điều ấy. Trong một số trường hợp, sự quên là cần thiết. Vì thế về một mặt nào đó, quên là hiện tượng hợp lí và có ích. Song cần phải chống quên những điều cần phải giữ gìn và củng cố trong kho tàng kí ức của mỗi người.
Cách chống quên
Những biện pháp cơ bản để chống quên là:
- Phải tiến hành ôn tập ngay sau khi nhớ tài liệu. Từ quy luật Ebin Gao, chúng ta cần chú ý tổ chức cho học sinh tái hiện bài học, làm bài tập ứng dụng ngay sau khi học, đó là biện pháp quan trọng để giữ gìn và củng cố tri thức trong trí nhớ (hình thức “xào bài” là cần thiết đối với học sinh).
- Phải ôn xen kẽ, không nên chỉ ôn liên tục một loại tài liệu, một môn học.
- Cần tiến hành ôn tập thường xuyên, ôn rải rác, phân tán ra nhiều đợt, không nên ôn tập trưng liên tục trong một thời gian dài.
- Phải ôn tập một cách tích cực, cụ thể là tích cực nhớ lại và tư duy khi ôn tập; vận dụng nhiều giác quan vào việc ôn tập (mắt xem tài liệu, miệng đọc, tay viết); tích cực vận dụng, luyện tập thực hành khi ôn tập.
- Ôn tập kết hợp với nghỉ ngơi hợp lí.
- Cần thay đổi các hình thức và phương pháp ôn tập để có thể đạt hiệu quả
Liên quan:
