Kỹ thuật xử lý hạt giống và ngâm ủ giống lúa (mạ).
1. Chuẩn bị giống
Giống tốt là tiền đề làm ổn định năng suất. Do đó chúng ta nên chọn giống thích hợp cho từng mùa vụ và giống phải đạt ít nhất một số tiêu chuẩn sau:
- Giống có độ thuần cao, cỡ hạt đồng nhất.
- Giống phải sạch bệnh.
- Sạch hạt cỏ dại và lúa cỏ.
- Giống có tỷ lệ nẩy mầm trên 90%.
- Cơ cấu giống và thời vụ: áp dụng theo lịch thời vụ của Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn Quảng
2. Ngâm ủ giống
Trước khi ngâm ủ phải kiểm tra, làm vệ sinh sạch sẽ dụng cụ ngâm ủ.
2.1. Xử lý hạt giống
– Trước khi ngâm, phơi lại hạt giống dưới nắng nhẹ vài giờ đối với những giống đã bảo quản qua 1 vụ.
– Đãi bỏ hạt lép lửng, ngâm trong nước vôi trong 2% (200 gam vôi bột hoà với 10 lít nước để vôi lắng xuống, lấy nước trong ngâm hạt giống) trong 12 giờ rồi rửa sạch ngâm tiếp trong nước sạch từ 24 – 30 giờ, trong khoản thời gian này nên thay nước 2 – 3 lần.
– Cũng có thể xử lý bằng nước ấm (3 sôi + 2 lạnh) trong vòng 10 -15 phút, rồi đem ra ngâm hạt giống với nước sạch 24 – 36 giờ đối với lúa thuần và 8 – 12 giờ đối với lúa
Khi bẻ ngang hạt lúa thấy hạt trong suốt là lúc hạt đã hút đủ nước, có thể vớt ra để ủ (Khi thấy còn chấm trắng, thì phải tiếp tục ngâm).
2.2. Ủ giống
Phải đảm bảo nhiệt độ thích hợp cho hạt nảy mầm, nhất là giai đoạn đầu. Trong quá trình ủ cần thường xuyên theo dõi nhiệt độ để có biện pháp điều chỉnh nhiệt độ. Vụ Hè Thu trời nắng nóng cần phải theo dõi đống ủ không để nhiệt độ lên cao quá gây chết mầm. Trong quá trình ủ nếu thấy hạt giống quá khô cần phải phun thêm nước vào cho đủ ẩm, trộn đều vài lần để hạt giống ra đều. Khi rễ mầm có chiều dài bằng 1/2 hạt thì có thể gieo được. Nếu sử dụng công cụ sạ hàng thì khi hạt giống vừa nhú mầm thì tiến hành kéo sạ là tốt nhất.
* Lưu ý: Trong trường hợp hạt giống đã nhú mầm nhưng dó gặp trở ngại nào đó như làm đất chưa kịp, gặp trời mưa…chưa thể sạ kịp thì dùng một trong các biện pháp sau để hạn chế việc mầm tiếp tục dài ra: Phơi mỏng hạt giống trên noong, nia; hoặc có thể ngâm hạt giống trong nước sạch (ngâm nhiều nước) ngâm 3-4 giờ rồi vớt ra.
Hạt giống ngâm ủ đạt tiêu chuẩn
* Mật độ gieo cấy:
Đối với mạ lúa cấy:
– Nên gieo mạ thưa, tạo cho mạ đanh dảnh và có ngạch trê thì nhổ cấy.
– Gieo 60 -70 gam hạt giống/ m2 (khoảng 30 – 35 kg hạt giống/ sào mạ).
Lượng giống cần cấy cho 1 sào lúa 3 – 3,5 kg/ sào.
– Mật độ cấy 40 – 45 khóm/ m2, Mỗi khóm cấy 2 – 3 dảnh.
Đối với ruộng sạ:
– Nếu sạ bằng công cụ sạ hàng, lượng giống cần 2,5 – 3 kg/ sào. Kiểm tra thấy hạt giống ra mầm, rễ bằng ½ hạt giống tiến hành sạ hàng tốt nhất.
– Nếu sạ thông thường (bằng tay) lượng giống cần 3 – 3,5 kg/ sào. Khi lúa đạt 2,5 – 3 lá tiến hành tỉa giặm, mỗi khóm 2 – 3 dảnh.
(Nguồn tài liệu: Kỹ thuật thâm canh lúa tiên tiến, Sở nông nghiệp và PTNT tỉnh Quảng Nam, 2016)
