Tập luyện thể dục thể thao rèn luyện thân thể là một biện pháp phòng bệnh tích cực, không những phòng tránh được những yếu tố tác hại gây bệnh mà còn tích cực chủ động rèn luyện để thích ứng chịu đựng quen với những yếu tố đó, nâng cao sức chống đỡ của cơ thể, tăng cường sức khỏe và tuổi thọ.
Tham gia tập luyện các môn thể thao, có thể phát triển các phẩm chất thể lực (các tố chất): Sức nhanh, sức mạnh, sức bền, sự khéo léo linh hoạt ở mức độ cao, vượt xa những khả năng bình thường của con người (như thành tích của các môn thể thao ngày càng cao).
Rèn luyện thân thể không những làm cho con người phát triển cân đối, đẹp đẽ, da khỏe mạnh, hồng hào, có giấc ngủ ngon hơn, mà còn làm cho con người thích ứng được với những biến động không thuận lợi của thời tiết, môi trường, chịu đựng được với hoàn cảnh khó khăn, gian khổ mà không bị đau ốm, rèn luyện ý trí làm cho tinh thần sảng khoái, tràn đầy sức sống … nhờ đó mà nâng cao hiệu quả công việc.
Muốn đạt được hiệu quả trên khi tập luyện phải tuân thủ theo các nguyên tắc chung là: Rèn luyện thường xuyên liên tục, rèn luyện toàn diện và tăng dần khối lượng vận động (cường độ, thời gian tập).
– Tập tăng dần từng bước, từ dễ đến khó, từ nhẹ đến nặng từ đơn giản đến phức tạp và chủ yếu là phải phù hợp với sức khỏe của cá nhân người tập. Tùy theo đặc điểm của lứa tuổi và thể chất của từng người mà định lượng vận động, nâng cao dần khối lượng cũng như độ khó của động tác, sao cho người tập có thể thích ứng dần với khối lượng và cường độ vận động.
– Tập thường xuyên, đều đặn, có hệ thống theo chương trình có kế hoạch, chu kỳ đã định sẵn. Đối với vận động viên kế hoạch này phụ thuộc vào lịch thi đấu, để đảm bảo sao cho vào thời gian thi đấu, cơ thể ở trạng thái xung sức nhất, đạt thành tích cao nhất.
– Tập toàn diện để cơ thể phát triển cân đối, đều đặn, có đủ phẩm chất thể lực.
– Đảm bảo an toàn trong tập luyện, tránh chấn thương thể thao và sự mệt mỏi quá sức dẫn đến phá sức khỏe. Người tập cần có kiến thức thông thường về y học vệ sinh để tự kiểm tra theo dõi sức khỏe của mình.
– Trước khi tập phải kiểm tra dụng cụ, sân bãi, đảm bảo an toàn.
Khi tiến hành một buổi tập cần chú ý:
+ Phải khởi động trước khi tập luyện
Khởi động bằng những động tác nhẹ nhàng như: Đi bộ, chạy, nhảy, múa, các bài tập phát triển chung, trò chơi vận động đơn giản để giúp cho cơ thể thích ứng dần với lượng vận động cao trong phần cơ bản, chuẩn bị tốt chức năng của hệ thần kinh, tăng cường khả năng linh hoạt khớp, “hâm nóng” cơ, hạn chế những chấn thương như trẹo chân, bong gân, sai khớp … có thể xẩy ra.
+ Tập luyện nội dung chính
Trong quá trình tập luyện, không được để cơ thể bị nhiễm lạnh, về mùa lạnh cần giữ đến mức tối đa độ ấm đã có được nhờ hiệu quả của khởi động. Chúng ta phải lắng nghe và cảm nhận những phản ứng của cơ thể đối với thể loại bài tập và cường độ tập luyện để có sự điều chỉnh hợp lý, không nên tập quá nhiều sẽ dẫn tới sự quá căng thẳng cho các cơ quan vận động và dẫn tới tình trạng tiền bệnh lý hoặc bệnh lý, nhưng tập quá ít thì hiệu quả mang lại không đáng kể.
Cách tập thể dục an toàn nhất là tập luyện với cường độ và thời gian hợp lý đảm bảo hiệu quả huấn luyện cần thiết: tăng khả năng ái khí, tăng cường phát triển sức bền và khả năng hoạt động, tăng cường mức độ phát triển thể lực.
Cần tăng dần cường độ tập luyện hàng ngày theo yêu cầu của cơ thể. Nếu tập quá nặng trong lần đầu tiên sẽ khiến cho cơ thể kiệt sức, không những không tốt mà còn có hại cho cơ thể.
Trong quá trình tập luyện sẽ làm cho cơ thể mất rất nhiều nước, nên chúng ta phải chú ý thường xuyên bổ sung đầy đủ nước.
+ Kết thúc buổi tập
Cũng giống như khi mới bắt đầu tập luyện, khi kết thúc chúng ta phải giảm dần cường độ vận động bằng những động tác nhẹ nhàng để chuyển cơ thể từ trạng thái hoạt động vận động cao dần sang trạng thái nghỉ. Không nên ngồi hay nằm xuống nghỉ một cách đột ngột có thể dẫn đến nguy cơ rối loạn nhịp tim do lượng adrenalin trong máu cao. Cho nên cần đi lại, tập những động tác thả lỏng nhẹ nhàng và thư giãn cơ, kết hợp với xoa bóp hồi phục chức năng của các nhóm cơ hoạt động căng thẳng và cột sống.