Hiệu ứng nhà kính là gì?

Hiệu ứng nhà kính là một quá trình xảy ra khi các chất khí trong bầu khí quyển của Trái đất giữ nhiệt của Mặt trời. Quá trình này làm cho Trái đất ấm hơn nhiều so với khi không có bầu khí quyển. Hiệu ứng nhà kính là một trong những điều khiến Trái đất trở thành một nơi thoải mái để sinh sống.

Hiệu ứng nhà kính là gì?

Hiệu ứng nhà kính là một quá trình tự nhiên làm bề mặt Trái đất nóng lên. Khi năng lượng của Mặt trời đến bầu khí quyển của Trái đất, một phần trong số đó bị phản xạ trở lại không gian và phần còn lại bị hấp thụ và bức xạ lại bởi các khí nhà kính.

Khí nhà kính (hay các khí gây hiệu ứng nhà kính) bao gồm hơi nước, carbon dioxide, methane, nitrous oxide, ozone và một số hóa chất nhân tạo như chlorofluorocarbons (CFCs).

Năng lượng hấp thụ làm ấm bầu khí quyển và bề mặt Trái đất. Quá trình này duy trì nhiệt độ Trái đất ở mức ấm hơn khoảng 33 độ C so với mức bình thường, cho phép sự sống trên Trái đất tồn tại.

Tăng cường hiệu ứng nhà kính

Vấn đề mà chúng ta phải đối mặt hiện nay là các hoạt động của con người – đặc biệt là đốt nhiên liệu hóa thạch (than, dầu và khí đốt tự nhiên), nông nghiệp và khai khẩn đất đai – đang làm tăng nồng độ khí nhà kính. Đây là hiệu ứng nhà kính tăng cường, góp phần làm Trái đất nóng lên.

Hiệu ứng nhà kính:

Bước 1: Bức xạ mặt trời đến bầu khí quyển của Trái đất – một số bức xạ này được phản xạ trở lại không gian.

Bước 2: Phần năng lượng còn lại của mặt trời được đất và đại dương hấp thụ, đốt nóng Trái đất.

Bước 3: Nhiệt lượng tỏa ra từ Trái đất đối với không gian.

Bước 4: Một phần nhiệt này bị giữ lại bởi các khí nhà kính trong khí quyển, giữ cho Trái đất đủ ấm để duy trì sự sống.

Bước 5: Các hoạt động của con người như đốt nhiên liệu hóa thạch, nông nghiệp và khai khẩn đất đai đang làm tăng lượng khí nhà kính thải vào khí quyển.

Bước 6: Đây là giữ nhiệt thêm và khiến nhiệt độ Trái đất tăng lên.

Hiệu ứng nhà kính hoạt động như thế nào?

Như bạn có thể mong đợi từ cái tên, hiệu ứng nhà kính hoạt động… giống như một nhà kính! Nhà kính là một công trình có tường kính và mái che bằng kính. Nhà kính được sử dụng để trồng cây, chẳng hạn như cà chua và hoa nhiệt đới.

Một nhà kính vẫn ấm bên trong, ngay cả trong mùa đông. Vào ban ngày, ánh sáng mặt trời chiếu vào nhà kính sẽ làm ấm cây và không khí bên trong. Vào ban đêm, bên ngoài trời lạnh hơn, nhưng bên trong nhà kính vẫn khá ấm áp. Đó là bởi vì các bức tường kính của nhà kính giữ nhiệt của Mặt trời.

Một nhà kính thu nhiệt từ Mặt trời vào ban ngày. Các bức tường kính của nó giữ nhiệt của Mặt trời, giúp giữ ấm cho cây trồng bên trong nhà kính – ngay cả vào những đêm lạnh giá. Hình ảnh: NASA / JPL-Caltech

Hiệu ứng nhà kính hoạt động giống như trên Trái đất. Các khí trong khí quyển, chẳng hạn như carbon dioxide, giữ nhiệt tương tự như mái kính của nhà kính. Các khí giữ nhiệt này được gọi là khí nhà kính .

Vào ban ngày, Mặt trời chiếu xuyên qua bầu khí quyển. Bề mặt Trái đất nóng lên dưới ánh sáng mặt trời. Vào ban đêm, bề mặt Trái đất lạnh đi, giải phóng nhiệt trở lại không khí. Nhưng một phần nhiệt bị giữ lại bởi các khí nhà kính trong khí quyển. Đó là những gì giữ cho Trái đất của chúng ta ở mức trung bình 58 độ F (14 độ C) ấm áp và ấm cúng.

Bầu khí quyển của Trái đất giữ một phần nhiệt của Mặt trời, ngăn nó thoát trở lại không gian vào ban đêm. Hình ảnh: NASA / JPL-Caltech

Con người đang tác động như thế nào đến hiệu ứng nhà kính?

Các hoạt động của con người đang làm thay đổi hiệu ứng nhà kính tự nhiên của Trái đất. Đốt các nhiên liệu hóa thạch như than đá và dầu sẽ đưa nhiều khí cacbonic vào bầu khí quyển của chúng ta hơn.

NASA đã quan sát thấy sự gia tăng lượng carbon dioxide và một số khí nhà kính khác trong bầu khí quyển của chúng ta. Quá nhiều khí nhà kính này có thể khiến bầu khí quyển của Trái đất ngày càng giữ nhiệt nhiều hơn. Điều này khiến Trái đất nóng lên.

Điều gì làm giảm hiệu ứng nhà kính trên Trái đất?

Cũng giống như nhà kính thủy tinh, nhà kính trên Trái đất cũng có nhiều thực vật! Thực vật có thể giúp cân bằng hiệu ứng nhà kính trên Trái đất. Tất cả các loài thực vật – từ những cây khổng lồ đến những thực vật phù du nhỏ bé trong đại dương – đều hấp thụ khí cacbonic và thải ra khí ôxy.

Đại dương cũng hấp thụ rất nhiều carbon dioxide dư thừa trong không khí. Thật không may, lượng carbon dioxide tăng lên trong đại dương làm thay đổi nước, khiến nước trở nên có tính axit hơn. Đây được gọi là quá trình axit hóa đại dương .

Nước có tính axit cao hơn có thể gây hại cho nhiều sinh vật đại dương, chẳng hạn như một số loài động vật có vỏ và san hô. Các đại dương ấm lên – do có quá nhiều khí nhà kính trong khí quyển – cũng có thể gây hại cho các sinh vật này. Nước ấm hơn là nguyên nhân chính gây ra hiện tượng tẩy trắng san hô .

Bức ảnh này cho thấy một loài san hô não đã bị tẩy trắng. Nguyên nhân chính gây ra hiện tượng tẩy trắng san hô là do đại dương ấm lên. Quá trình axit hóa đại dương cũng gây căng thẳng cho các quần xã rạn san hô. Nguồn: NOAA