Những thuộc tính tâm lý cá nhân trong giao tiếp

Nếu hai chủ thể giao tiếp với nhau đều là người đã trưởng thành về nhân cách thì đó là sự giao tiếp của hai nhân cách và đó cũng là sự giao tiếp giữa những thuộc tính tâm lý của nhân cách này với những thuộc tính tâm lý của nhân cách kia mà ta có thể nói một cách chắc chắn là có những cái giống nhau và khác nhau giữa người này với người kia. Đó là sự giống nhau và khác nhau giữa cái tôi này với cái tôi kia, giữa cá tính này với cá tính kia.

Trong những thuộc tính tâm lý đó có xu hướng, năng lực, tính cách và khí chất. Những thuộc tính này có ảnh hưởng nhất định đến sự giao tiếp, chi phối cách giao tiếp và biểu lộ phần nào trong cách giao tiếp của chủ thể có các thuộc tính tâm lý đó. Từng thuộc tính tâm lý của chủ thể này sẽ va chạm hoặc phù hợp với từng thuộc tính tâm lý tương ứng của chủ thể kia, gây khó khăn, cản trở hoặc tạo thuận lợi và kích thích cho sự giao tiếp giữa hai người.

Những người hợp nhau có thể giống nhau về nhu cầu, sở thích, về lý tưởng, thế giới quan… tức là giồng nhau về xu hướng. Vấn đề xu hướng của người này và người kia có hợp nhau hay không ảnh hưởng rất lớn đến việc họ giao tiếp với nhau dễ dàng hay không. Ngay trong xu hướng của hai người có những yếu tố giống nhau, ví dụ giống nhau nhu cầu, sở thích, hứng thú… nhưng nếu giữa họ có sự khác nhau về lý tưởng, nhân sinh quan thì họ cũng gặp những khó khăn nhất định trong giao tiếp.

Những người có những nét tính cách tốt giống nhau như: cởi mở, hiền lành, khiêm tốn, lễ độ, ngay thẳng… thường giao tiếp với nhau được lâu dài hơn. Ngược lại, những người có những nét tính cách xấu như: gian xảo, lười biếng, kiêu ngạo, hay phản trắc, lầm lì… thì khó lòng giao tiếp được với nhau và với những người khác.

Sự khác nhau hoặc hơn kém nhau về năng lực cũng có thể gây khó khăn trong sự hợp tác hay đối tác với nhau trong công việc. Người làm nhanh, kẻ làm chậm, người làm giỏi, kẻ làm kém, hai người đó cùng làm việc với nhau trong một công việc ở vị trí và nhiệm vụ như nhau thì kết quả không bằng những người có cùng năng lực làm việc với nhau. Nhưng trong mối quan hệ thầy trò, trưởng phó… thì sự khác nhau, sự hơn kém nhau về năng lực là chuyện bình thường, thậm chí là cần thiết để người này chỉ huy người kia, hướng dẫn, dìu dắt người kia.

Hai người hợp nhau thường có tính khí khác nhau nhưng bù trừ cho nhau, chẳng hạn: người nóng tính và người ưu tư, người linh hoạt và người điềm tĩnh.

Trong khi lập tổ công tác, lập êkip lãnh đạo, chúng ta nhớ chọn những người hoà hợp tâm lý với nhau, tạo điều kiện thuận lợi cho họ trong công tác.