Đặc trưng và chức năng của nhà nước

Phân tích những đặc trưng và chức năng của nhà nước?

Đặc trưng của nhà nước (có ba đặc trưng cơ bản):

a, Thiết lập quyền lực công cộng đối với xã hội (có một hệ thống quyền lực chuyên nghiệp mang tính cưỡng chế đối với xã hội)

Khác với với cơ quan điều hành chung trong xã hội thị tộc, nhà nước có đặc trưng quan trọng nhất là sự thiết lập quyền lực công cộng đối với xã hội. Trong các bộ phận của quyền lực công cộng đối với xã hội, thì bộ máy công chức thường trực, các đội vũ trang đặc biệt (quân đội, cảnh sát), các cơ quan tình báo, toà án, nhà tù, trại tập trung v.v… là những bộ phận quan trọng nhất.

Việc thiết lập quyền lực công cộng đối với xã hội trước tiên được thể hiện ở quá trình xây dựng bộ máy công chức nhà nước và việc hợp pháp hóa nó về mặt xã hội để khẳng định sự thống trị xã hội của những giai cấp thống trị.

b, Dấu hiệu về mặt lãnh thổ (nhà nước quản lý dân cư trên một vùng lãnh thổ nhất định)

Khác với với các tổ chức xã hội thị tộc, nhà nước phân chia dân cư không theo quan hệ huyết thống mà theo lãnh thổ quốc gia. Quyền lực của nhà nước tác động đến mọi bộ phận dân cư trong lãnh thổ quốc gia đó, bất kể người dân thuộc quan hệ huyết thống nào. Dấu hiệu về mặt lãnh thổ còn được thể hiện chủ quyền quốc gia về tính hợp pháp của nó trong quan hệ quốc tế (xét tùy theo những điều kiện lịch sử xã hội nhất định).

c, Chế độ thuế khóa (hình thành hệ thống thuế khóa)

Một chế độ đóng góp có tính chất cưỡng chế đối với toàn bộ xã hội. Đây là một trong những nguồn thu ngân sách nhà nước quan trọng nhất để duy trì bộ máy công chức nhà nước, đồng thời để duy trì sự tồn tại và phát triển của nhà nước. Về hình thức, tùy theo những điều kiện lịch sử xã hội nhất định mà các nhà nước khác nhau có chế độ thuế khóa khác nhau. Nhưng xét về bản chất chế độ thuế khóa của nhà nước giai cấp thống trị là sự bóc lột đã được hợp thức hóa về mặt xã hội đối với những giai cấp bị trị, bị bóc lột.

Chức năng của nhà nước (có hai chức năng):

Chức năng đối nội của nhà nước giai cấp bóc lột sử dụng một cách thường xuyên có hệ thống công cụ bạo lực để duy trì trật tự xã hội, đàn áp các cuộc đấu tranh cách mạng của quần chúng nhân dân lao động. Nhưng đồng thời nó cũng củng cố và hoàn thiện quan hệ sản xuất thống trị, xây dựng và phát triển văn hóa xã hội.

Chức năng đối ngoại của nhà nước giai cấp bóc lột là bảo vệ lãnh thổ và những quyền lợi của giai cấp thống trị khỏi bị các nước khác xâm lược hoặc trong những điều kiện khách quan nhất định có thể tiến hành cuộc chiến tranh xâm lược và thống trị nước khác và dân tộc khác, v.v…